જ્યારે એકવીસમી સદી શરૂ થઈ ત્યારે એક વૈજ્ઞાનિક મેગેઝિને લખ્યું હતું કે બીજી સહસ્ત્રાબ્દિ શરૂ થઈ ત્યારે દુનિયાની વસ્તી રપ કરોડની હતી અને બીજી સહસ્ત્રાબ્દિને અંતે એટલે કે ત્રીજી સહસ્ત્રાબ્દિને પ્રારંભે દુનિયાની વસ્તી છ અજબ થઈ ગઈ હતી એટલે કે ર૪ ગણી વધી ગઈ હતી. એ જ સ્ટેટિસ્ટિક્સને અનુસરીએ તો ત્રીજી સહસ્ત્રાબ્દિને અંતે દુનિયાની વસ્તી ૧૪૪ અબજ થઈ જશે. જો કે, વસ્તી ચેઈન રિએક્ષન હોવાથી તે ર૦૦ અબજ પણ થઈ જાય. તો પૃથ્વી આ બધાને કપડાં-રોટી-મકાન કેવી રીતે પૂરા પાડશે? હાલમાં જ આપણી પૃથ્વી ઘણા પ્રશ્ર્ને પીડાય છે. એક તો વસ્તીવધારો, બીજો ઊર્જાની મુસીબત, ત્રીજી પ્રકૃતિ અને પર્યાવરણનું દૂષિતપણું, ચોથો પ્રશ્ર્ન પૃથ્વીને માણસોનાં મગજમાં વધતું જતું પ્રદૂષણ, પાંચમો પ્રશ્ર્ન પૃથ્વીને છે ઓઝોન કવચનું ક્ષીણ થવું, છઠ્ઠો પ્રશ્ર્ન પાણીની તંગી, સાતમો પ્રશ્ર્ન અણુ, જૈવિક અને રાસાયણિક ખતરનાક અસ્ત્રો-શસ્ત્રોનો પૃથ્વી પર થતો ખડકલો. આઠમો પ્રશ્ર્ન પૃથ્વીને પરેશાન કરે છે તે છે ગ્લોબલ-વોર્મિંગનો. પૃથ્વી પર ઝાડો-વૃક્ષો-જંગલો કપાઈ રહ્યા છે. ઉદ્યોગોનો કચરો આકાશમાં જાય છે. વાહનોનો ધુમાડો અતિશયહદે વધતો જાય છે, બીજું કે આકાશમાંથી ધૂમકેતુઓ-ઉલ્કાઓ અને લઘુગ્રહો આવી પૃથ્વી સાથે અથડાય છે. તો જ્વાળામુખીઓ ફાટે છે અને સુનામી આવે છે. આમ પૃથ્વી એક ડઝન પ્રશ્ર્નોથી પીડાય છે. માટે પૃથ્વીવાસીઓએ એકને એક દિન પૃથ્વીને છોડવી જ પડશે.
તો પૃથ્વીને છોડીને જશું ક્યાં? તે પ્રશ્ર્ન પૃથ્વીવાસીઓને સતાવે છે. વિજ્ઞાનીઓ માને છે કે ભવિષ્યમાં અંતરીક્ષમાં કોલોની બંધાવી પૃથ્વીવાસીઓને ત્યાં વસાવવામાં આવશે. આ માનવ જીવનની મુખ્ય જરૂરિયાત રોટી-કપડાં-મકાનની જ છે. અને ભવિષ્યમાં પૃથ્વી માનવીને આ આપી નહીં શકે. માનવીનો સ્વભાવ પણ સ્વાર્થી હોઈ તે રોટી-કપડા-મકાન માટે અંદર અંદર લડીને મરી જશે, અણુ-અસ્ત્રો-શસ્ત્રો, રાસાયણિક શસ્ત્રો અને જૈવિકશસ્ત્રો તો માનવજાતનો નાશ કરવા ખડકલાને ખડકલા તૈયાર જ છે. પૃથ્વી પર પાણીની પણ ભયંકર તંગી થવાની છે. આમ પૃથ્વી રહેવા જેવી રહેશે નહીં. માટે માનવજાતને બચવા પૃથ્વી છોડીને અંતરીક્ષમાં જવું જ પડશે. હાલની પૃથ્વીની પરિસ્થિતિ પણ ભયંકર છે અને આ તો શરૂઆત જ છે. ભવિષ્યમાં તે અતિ ભયજનક સ્તરે પહોંચશે જે રીતે માનવીના મગજનું પ્રદૂષણ વધતું જાય છે તે દર્શાવે છે કે ૧૦૦ વર્ષમાં તે ભયજનક સ્તરે પહોંચશે અને પૃથ્વીને નરક બનાવતું જશે.
પ્રાચિન સમયમાં પૃથ્વી પર બ્રહત ભારત, ચીન મીડલ ઈસ્ટ અને આફ્રિકા જેવા જ દેશો અને ખંડો જાણીતા હતા. રોટી-કપડાં-મકાનની શોધમાં અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યૂ ઝિલેન્ડ વગેરે દેશો શોધાયાં ત્યારે સાગરખેડૂઓ, મહાસાગર પર, વહાણો લઈને બીજા દેશો શોધવા નીકળી પડેલાં હાલમાં અંતરીક્ષખેડૂઓ, અંતરીક્ષરૂપી મહાસાગરમાં અંતરિક્ષયાનો લઈને બીજા ગ્રહો શોધે છે. મેન-મટિરિયલ અને મશીન જ માત્ર બદલાયાં છે, પણ નવી નવી દુનિયાની શોધની જિજ્ઞાસા તો એના એ જ રહી છે. હવે તો ખગોળવિજ્ઞાનિઓએ સૂર્યમાળાની પેલે પાર બીજા તારાની ફરતે ૧૦૦૦ જેટલા નવા નવા ગ્રહો શોધી કાઢ્યાં છે, પણ તેમાં બે ત્રણ ગ્રહો જ એવા છે જે પૃથ્વી જેવા જીવવા લાયક છે. બાકીના તો પૃથ્વી કરતાં સો-બસોગણા મોટા અને સો-બસો ગણા ભારે છે. માટે ત્યાં જઈને ઊતરવું અગવડભર્યું છે. તદ્ઉપરાંત ત્યાં જવા માટે લાખો અને કરોડો વર્ષો લાગે તેમ છે. માટે તે ગ્રહો આપણું બીજું ઘર બની શકે તેમ નથી. તો પૃથ્વીની નજીકની દુનિયા જ આપણું ઘર બની શકે. તેના ઉમેદવારોમાંં ચંદ્ર, મંગળ અને શુક્ર છે, જ્યાં પૃથ્વીવાસીઓનાં અંતરીક્ષયાનો ઊભરી શકે તેમ છે. જો કે, ત્યાં જતા પણ હાલમાં આપણને દિવસો કે મહિના લાગે તેમ છે, પણ ભવિષ્યમાં ઝડપી અંતરીક્ષયાનો આ સમયને ટૂંકાવી શકે તેમ છે.
પૃથ્વીની સૂર્યની બાજુ શુક્ર ગ્રહ છે. તે પૃથ્વીથી તદ્દન નજીક છે. માત્ર સાડા ચાર કરોડ કિલોમીટર પણ તેના પર પૃથ્વી પર છે તેના કરતા ૧૦૦ ગણા ઘટ્ટ વાયુમંડળ છે અને ત્યાં ઉષ્ણતામાન પ૦૦ અંશ સેલ્સિયસ છે. તદ્ઉપરાંત તેના વાયુમંડળમાં કાર્બનડાયોક્સાઈડ, સલ્ફરડાયોક્સાઈડ જેવા વાયુઓ છે જે માનવજીવન માટે હાનિકારક છે. તેના વાયુમંડળમાં કાર્બોનિક એસિડ અને સલ્ફ્યુરીક એસિડ છે. માટે ત્યાં આપણે ઊતરી રહી શકીએ નહીં. જો કે, શુક્ર ગ્રહ વજન અને કદમાં લગભગ પૃથ્વી જેવો છે તેથી તે માનવજીવનને રહેવા યોગ્ય છે પણ ઉપરોક્ત કારણોસર ત્યાં આપણે ઊતરી શકીએ નહીં. તે આપણું બીજું ઘર બની શકે નહીં. તેનું ગુરુત્વાકર્ષણ લગભગ પૃથ્વીના જેટલું જ છે. હા, ત્યાં અણુબોમ્બ ફોડીને તેના વાતાવરણના કાર્બનડાયોક્સાઈડનું કાર્બન અને ઓક્સિજનમાં અને સલ્ફરડાયોક્સાઈડનું સલ્ફર અને ઓક્સિજનમાં વિઘટન કરી શકાય તો ત્યાં વાતાવરણમાં ઓક્સિજન આવી જાય અને કાર્બન તથા સલ્ફરના પાર્ટીકલ્સ શુક્રની સપાટી પર પડી જાય અને વાયુમંડળ સુંદર થઈ જાય. અથવા તો ત્યાં કોઈ ધૂમકેતુ પડે અથવા તો ગાઈડેડ મિસાઈલ્સથી ધૂમકેતુ પાડવામાં આવે તો શુક્રના વાયુમંડળમાં પાણી અને ઓક્સિજન બંને આવે અને જો આવું થઈ શકે તો શુક્ર પર માનવ જાતને રહેવા સૌથી વધારે યોગ્ય જગ્યા બને. શુક્ર પર પૃથ્વીના સંદર્ભે સૂર્ય પશ્ર્ચિમમાં ઉદય પામે છે અને પૂર્વમાં અસ્ત પામે છે, કારણ કે તે પોતાની ધરી પર પૂર્વથી પશ્ર્ચિમમાં ફરે છે. આપણી પૃથ્વી પોતાની ધરી પર પશ્ર્ચિમથી પૂર્વમાં ફરે છે. જ્યારે પૃથ્વીનો એક દિવસ માત્ર ર૪ કલાકનો છે ત્યારે શુક્રનો એક દિવસ પૃથ્વીના ર૪૪ દિવસનો છે. એટલે કે ૧૨૨ દિવસની રાત અને ૧૫૨ દિવસનો દિવસ. ત્યાં વર્ષ પૃથ્વીના રરપ દિવસનું છે. તેમ છતાં ત્યાં રહેવા આ કદાચ આડે આવે નહીં. માનવી ટેવાઈ જાય.
બુધ ગ્રહ જો કે ખડકાળ છે અને ત્યાં ઊતરી શકાય છે, પણ ત્યાં દિવસે ઉષ્ણતામાન ૪૦૦ અંશ સેલ્સિયસ છે અને રાતે ઓછા ૨૪૦ અંશ કે તેથી વધારે નીચું થઈ જાય છે. માટે આવી પરિસ્થિતિમાં બુધને આપણું બીજું ઘર બનાવી શકાય નહીં. તદ્ઉપરાંત ત્યાં વાયુમંડળ નથી.
હવે રહ્યો સૌથી નજીકનો આપણો ચંદ્ર-ચંદ્ર પર ઊતરી શકાય છે કેમ કે તે ખડકાળ છે. ચંદ્ર, પૃથ્વીથી માત્ર ૩,૮૪,૦૦૦ કિલોમીટર જ દૂર છે. પણ ત્યાં વાયુમંડળ નથી. તેથી ત્યાં રાત-દિવસ ઉલ્કાવર્ષા થાય છે. તેથી ચંદ્રયાત્રીને તેનાથી બચવું પડે. ચંદ્ર પર સેલ્ફક્ધટેઈન્ડ કોલોની બનાવી રહી શકાય. ત્યાં પાણીના ટ્રેઈસીસ છે. એટલું જ નહીં, પણ ચંદ્રના ઉલ્કાકુંડોમાં ભૂતકાળમાં ધૂમકેતુઓ પડ્યાં છે. તેથી ત્યાં આવા કુંડામાં લાખો ટન પાણીના બરફો છે. ચંદ્રનો દિવસ પૃથ્વીના એક મહિના જેટલો છે. ૧૫ દિવસની રાત અને ૧૫ દિવસનો દિવસ. ચંદ્રનું વર્ષ પણ પૃથ્વીના એક મહિના જેટલું છે. માટે ત્યાં દિવસ અને વર્ષ સરખાં છે. દિવસ ઊગે અને નવું વર્ષ ઊગે, નવું વર્ષ શરૂ થાય. ચંદ્ર પૃથ્વીથી સૌથી નજીક છે એ ત્યાં જવા માટે ખૂબ જ યોગ્ય છે. હાલમાં ત્યાં જવા એક દિવસ લાગે છે, પણ ભવિષ્યમાં ત્યાં બે ચાર કલાકમાં પહોંચી શકાશે. સવારે સટલ ઉપડશે, બે ચાર કલાકમાં ચંદ્ર પર પહોંચી જશે.
ચંદ્ર પર વાયુમંડળ નથી તેથી ત્યાં જો વેધશાળા સ્થાપીએ તો તે અંતરીક્ષમાં પૃથ્વી કરતાં પ૦ ગણે ઊંડે જોઈ શકે. એટલે કે દૂરબીન કાંઈ પણ કર્યા વગર પ૦ ગણું પાવરફુલ થઈ જાય, ત્યાં ગુરુત્વાકર્ષણ ઓછું છે માટે સ્ફટિકો મોટા મોટા થાય, બાથરૂમમાં પરપોટા તપેલા જેવડા મોટા થાય. ચંદ્ર વેક્યુમ રેફરીજરેટર હોવાથી ત્યાં શાકભાજી, દાળ-શાક વગેરે સેંકડો વર્ષો સુધી તાજા રહે. પૃથ્વી પરની હોસ્પિટલોમાં જે ઈન્ફેકશન થઈ જાય છે તે ચંદ્ર પર કે ચંદ્ર પરની હોસ્પિટલમાં ન થાય. કારણ કે ત્યાં વાયુમંડળ નથી. પૃથ્વી પર વાયુમંડળ હોવાથી તેમાંનાં બેક્ટેરિયા વસ્તુને સડાવી નાખે છે. માટે ચંદ્ર પર હોસ્પિટલો રાખી શકાય. ચંદ્ર પર ગુરુત્વાકર્ષણ ઓછું છે માટે ત્યાં હાર્ટના ઓપરેશનો આસાનીથી થાય અને અંતરીક્ષમાં રોકેટો અને અંતરીક્ષયાનોને ઓછા ખર્ચે સરળતાથી મોકલી શકાય. આમ ચંદ્ર આપણું બીજું ઘર બની શકે. ત્યાં ગુરુત્વાકર્ષણ પૃથ્વી પર જે ગુરુત્વાકર્ષણ છે તેના છઠ્ઠા ભાગ જેટલું જ છે. માટે ત્યાં આપણે વસ્તુને સહેલાઈથી ઊંચકી શકીએ. આપણને ભાર ઓછો લાગે અને થોડા જ બળથી વસ્તુને દૂર દૂર ફેંકી શકીએ. આપણને ચાલવામાં કે દાદરો ચઢવામાં પણ મુશ્કેલી ન પડે.
બીજું આપણું ઘર થઈ શકે તે મંગળ છે. મંગળ આપણાથી સાડા સાત કરોડ કિલોમીટર દૂર છે પણ તે પૃથ્વી જેવો વધારે છે, ત્યાં આછું પાતળું વાતાવરણ છે. તેની ભૂમિમાં પાણી પણ છે. આ એ વસ્તુઓ મંગળને આપણું બીજું ઘર બનાવવા યોગ્યતા અર્પે છે. મંગળ પર સપાટ મેદાનો, ઉલ્કાકુંડો, પહાડો વગેરે છે જે તેને પૃથ્વી સાથે સામ્યતા અર્પે છે. ત્યાં કદાચ પાણીના નાના નાના તળાવો પણ બનાવી શકાય. ત્યાં સેલ્ફક્ધટેઈન્ડ કોલોની બનાવી રહી શકાય. વિજ્ઞાનીઓ માને છે કે ત્યાં કૃત્રિમ રીતે વાયુમંડળ ઉત્પન્ન કરી શકાય. મંગળનું ગુરુત્વાકર્ષણ પૃથ્વી પરના ગુરુત્વાકર્ષણનું એક તૃતીયાંશ છે. આમ ગુરુત્વાકર્ષણ સંદર્ભે મંગળ, ચંદ્ર કરતાં રહેવા માટે વધારે યોગ્ય છે. બીજું મંગળની ધરી પૃથ્વીની ધરીની માફક લગભગ લગભગ ૨૪ અંશે ઝુકેલી છે, તેથી ત્યાં ઋતુઓ પણ થાય છે. મંગળનો દિવસ પૃથ્વીના દિવસ જેટલો જ લાંબો છે અને તેનું વર્ષ પૃથ્વી કરતાં બમણું છે. માટે ત્યાં ઋતુઓ બમણી મોટી હોય છે. દરેક ઋતુ છ, છ મહિનાની હોય છે. આ બધાં પરિબળો મંગળને આપણું ઘર બનવા માટે વધારે યોગ્ય ઉમેદવાર બનાવે છે. માર્સ પર વાઈકિંગ ૧ અને ર, માર્સ પાથફાઈન્ડર સ્પિરિટ, ઓપોર્ચ્યુનિટી વગેરે અંતરીક્ષયાનો ઊતર્યાં છે. અને તેની પર ઘણી શોધો ચલાવી છે. હજુ સુધી ત્યાં માનવી ઊતર્યો નથી, પણ તે બધી જ રીતે માનવીનું બીજું ઘર થઈ શકે એમ છે.
http://www.bombaysamachar.com/frmStoryShow.aspx?sNo=176964
તો પૃથ્વીને છોડીને જશું ક્યાં? તે પ્રશ્ર્ન પૃથ્વીવાસીઓને સતાવે છે. વિજ્ઞાનીઓ માને છે કે ભવિષ્યમાં અંતરીક્ષમાં કોલોની બંધાવી પૃથ્વીવાસીઓને ત્યાં વસાવવામાં આવશે. આ માનવ જીવનની મુખ્ય જરૂરિયાત રોટી-કપડાં-મકાનની જ છે. અને ભવિષ્યમાં પૃથ્વી માનવીને આ આપી નહીં શકે. માનવીનો સ્વભાવ પણ સ્વાર્થી હોઈ તે રોટી-કપડા-મકાન માટે અંદર અંદર લડીને મરી જશે, અણુ-અસ્ત્રો-શસ્ત્રો, રાસાયણિક શસ્ત્રો અને જૈવિકશસ્ત્રો તો માનવજાતનો નાશ કરવા ખડકલાને ખડકલા તૈયાર જ છે. પૃથ્વી પર પાણીની પણ ભયંકર તંગી થવાની છે. આમ પૃથ્વી રહેવા જેવી રહેશે નહીં. માટે માનવજાતને બચવા પૃથ્વી છોડીને અંતરીક્ષમાં જવું જ પડશે. હાલની પૃથ્વીની પરિસ્થિતિ પણ ભયંકર છે અને આ તો શરૂઆત જ છે. ભવિષ્યમાં તે અતિ ભયજનક સ્તરે પહોંચશે જે રીતે માનવીના મગજનું પ્રદૂષણ વધતું જાય છે તે દર્શાવે છે કે ૧૦૦ વર્ષમાં તે ભયજનક સ્તરે પહોંચશે અને પૃથ્વીને નરક બનાવતું જશે.
પ્રાચિન સમયમાં પૃથ્વી પર બ્રહત ભારત, ચીન મીડલ ઈસ્ટ અને આફ્રિકા જેવા જ દેશો અને ખંડો જાણીતા હતા. રોટી-કપડાં-મકાનની શોધમાં અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યૂ ઝિલેન્ડ વગેરે દેશો શોધાયાં ત્યારે સાગરખેડૂઓ, મહાસાગર પર, વહાણો લઈને બીજા દેશો શોધવા નીકળી પડેલાં હાલમાં અંતરીક્ષખેડૂઓ, અંતરીક્ષરૂપી મહાસાગરમાં અંતરિક્ષયાનો લઈને બીજા ગ્રહો શોધે છે. મેન-મટિરિયલ અને મશીન જ માત્ર બદલાયાં છે, પણ નવી નવી દુનિયાની શોધની જિજ્ઞાસા તો એના એ જ રહી છે. હવે તો ખગોળવિજ્ઞાનિઓએ સૂર્યમાળાની પેલે પાર બીજા તારાની ફરતે ૧૦૦૦ જેટલા નવા નવા ગ્રહો શોધી કાઢ્યાં છે, પણ તેમાં બે ત્રણ ગ્રહો જ એવા છે જે પૃથ્વી જેવા જીવવા લાયક છે. બાકીના તો પૃથ્વી કરતાં સો-બસોગણા મોટા અને સો-બસો ગણા ભારે છે. માટે ત્યાં જઈને ઊતરવું અગવડભર્યું છે. તદ્ઉપરાંત ત્યાં જવા માટે લાખો અને કરોડો વર્ષો લાગે તેમ છે. માટે તે ગ્રહો આપણું બીજું ઘર બની શકે તેમ નથી. તો પૃથ્વીની નજીકની દુનિયા જ આપણું ઘર બની શકે. તેના ઉમેદવારોમાંં ચંદ્ર, મંગળ અને શુક્ર છે, જ્યાં પૃથ્વીવાસીઓનાં અંતરીક્ષયાનો ઊભરી શકે તેમ છે. જો કે, ત્યાં જતા પણ હાલમાં આપણને દિવસો કે મહિના લાગે તેમ છે, પણ ભવિષ્યમાં ઝડપી અંતરીક્ષયાનો આ સમયને ટૂંકાવી શકે તેમ છે.
પૃથ્વીની સૂર્યની બાજુ શુક્ર ગ્રહ છે. તે પૃથ્વીથી તદ્દન નજીક છે. માત્ર સાડા ચાર કરોડ કિલોમીટર પણ તેના પર પૃથ્વી પર છે તેના કરતા ૧૦૦ ગણા ઘટ્ટ વાયુમંડળ છે અને ત્યાં ઉષ્ણતામાન પ૦૦ અંશ સેલ્સિયસ છે. તદ્ઉપરાંત તેના વાયુમંડળમાં કાર્બનડાયોક્સાઈડ, સલ્ફરડાયોક્સાઈડ જેવા વાયુઓ છે જે માનવજીવન માટે હાનિકારક છે. તેના વાયુમંડળમાં કાર્બોનિક એસિડ અને સલ્ફ્યુરીક એસિડ છે. માટે ત્યાં આપણે ઊતરી રહી શકીએ નહીં. જો કે, શુક્ર ગ્રહ વજન અને કદમાં લગભગ પૃથ્વી જેવો છે તેથી તે માનવજીવનને રહેવા યોગ્ય છે પણ ઉપરોક્ત કારણોસર ત્યાં આપણે ઊતરી શકીએ નહીં. તે આપણું બીજું ઘર બની શકે નહીં. તેનું ગુરુત્વાકર્ષણ લગભગ પૃથ્વીના જેટલું જ છે. હા, ત્યાં અણુબોમ્બ ફોડીને તેના વાતાવરણના કાર્બનડાયોક્સાઈડનું કાર્બન અને ઓક્સિજનમાં અને સલ્ફરડાયોક્સાઈડનું સલ્ફર અને ઓક્સિજનમાં વિઘટન કરી શકાય તો ત્યાં વાતાવરણમાં ઓક્સિજન આવી જાય અને કાર્બન તથા સલ્ફરના પાર્ટીકલ્સ શુક્રની સપાટી પર પડી જાય અને વાયુમંડળ સુંદર થઈ જાય. અથવા તો ત્યાં કોઈ ધૂમકેતુ પડે અથવા તો ગાઈડેડ મિસાઈલ્સથી ધૂમકેતુ પાડવામાં આવે તો શુક્રના વાયુમંડળમાં પાણી અને ઓક્સિજન બંને આવે અને જો આવું થઈ શકે તો શુક્ર પર માનવ જાતને રહેવા સૌથી વધારે યોગ્ય જગ્યા બને. શુક્ર પર પૃથ્વીના સંદર્ભે સૂર્ય પશ્ર્ચિમમાં ઉદય પામે છે અને પૂર્વમાં અસ્ત પામે છે, કારણ કે તે પોતાની ધરી પર પૂર્વથી પશ્ર્ચિમમાં ફરે છે. આપણી પૃથ્વી પોતાની ધરી પર પશ્ર્ચિમથી પૂર્વમાં ફરે છે. જ્યારે પૃથ્વીનો એક દિવસ માત્ર ર૪ કલાકનો છે ત્યારે શુક્રનો એક દિવસ પૃથ્વીના ર૪૪ દિવસનો છે. એટલે કે ૧૨૨ દિવસની રાત અને ૧૫૨ દિવસનો દિવસ. ત્યાં વર્ષ પૃથ્વીના રરપ દિવસનું છે. તેમ છતાં ત્યાં રહેવા આ કદાચ આડે આવે નહીં. માનવી ટેવાઈ જાય.
બુધ ગ્રહ જો કે ખડકાળ છે અને ત્યાં ઊતરી શકાય છે, પણ ત્યાં દિવસે ઉષ્ણતામાન ૪૦૦ અંશ સેલ્સિયસ છે અને રાતે ઓછા ૨૪૦ અંશ કે તેથી વધારે નીચું થઈ જાય છે. માટે આવી પરિસ્થિતિમાં બુધને આપણું બીજું ઘર બનાવી શકાય નહીં. તદ્ઉપરાંત ત્યાં વાયુમંડળ નથી.
હવે રહ્યો સૌથી નજીકનો આપણો ચંદ્ર-ચંદ્ર પર ઊતરી શકાય છે કેમ કે તે ખડકાળ છે. ચંદ્ર, પૃથ્વીથી માત્ર ૩,૮૪,૦૦૦ કિલોમીટર જ દૂર છે. પણ ત્યાં વાયુમંડળ નથી. તેથી ત્યાં રાત-દિવસ ઉલ્કાવર્ષા થાય છે. તેથી ચંદ્રયાત્રીને તેનાથી બચવું પડે. ચંદ્ર પર સેલ્ફક્ધટેઈન્ડ કોલોની બનાવી રહી શકાય. ત્યાં પાણીના ટ્રેઈસીસ છે. એટલું જ નહીં, પણ ચંદ્રના ઉલ્કાકુંડોમાં ભૂતકાળમાં ધૂમકેતુઓ પડ્યાં છે. તેથી ત્યાં આવા કુંડામાં લાખો ટન પાણીના બરફો છે. ચંદ્રનો દિવસ પૃથ્વીના એક મહિના જેટલો છે. ૧૫ દિવસની રાત અને ૧૫ દિવસનો દિવસ. ચંદ્રનું વર્ષ પણ પૃથ્વીના એક મહિના જેટલું છે. માટે ત્યાં દિવસ અને વર્ષ સરખાં છે. દિવસ ઊગે અને નવું વર્ષ ઊગે, નવું વર્ષ શરૂ થાય. ચંદ્ર પૃથ્વીથી સૌથી નજીક છે એ ત્યાં જવા માટે ખૂબ જ યોગ્ય છે. હાલમાં ત્યાં જવા એક દિવસ લાગે છે, પણ ભવિષ્યમાં ત્યાં બે ચાર કલાકમાં પહોંચી શકાશે. સવારે સટલ ઉપડશે, બે ચાર કલાકમાં ચંદ્ર પર પહોંચી જશે.
ચંદ્ર પર વાયુમંડળ નથી તેથી ત્યાં જો વેધશાળા સ્થાપીએ તો તે અંતરીક્ષમાં પૃથ્વી કરતાં પ૦ ગણે ઊંડે જોઈ શકે. એટલે કે દૂરબીન કાંઈ પણ કર્યા વગર પ૦ ગણું પાવરફુલ થઈ જાય, ત્યાં ગુરુત્વાકર્ષણ ઓછું છે માટે સ્ફટિકો મોટા મોટા થાય, બાથરૂમમાં પરપોટા તપેલા જેવડા મોટા થાય. ચંદ્ર વેક્યુમ રેફરીજરેટર હોવાથી ત્યાં શાકભાજી, દાળ-શાક વગેરે સેંકડો વર્ષો સુધી તાજા રહે. પૃથ્વી પરની હોસ્પિટલોમાં જે ઈન્ફેકશન થઈ જાય છે તે ચંદ્ર પર કે ચંદ્ર પરની હોસ્પિટલમાં ન થાય. કારણ કે ત્યાં વાયુમંડળ નથી. પૃથ્વી પર વાયુમંડળ હોવાથી તેમાંનાં બેક્ટેરિયા વસ્તુને સડાવી નાખે છે. માટે ચંદ્ર પર હોસ્પિટલો રાખી શકાય. ચંદ્ર પર ગુરુત્વાકર્ષણ ઓછું છે માટે ત્યાં હાર્ટના ઓપરેશનો આસાનીથી થાય અને અંતરીક્ષમાં રોકેટો અને અંતરીક્ષયાનોને ઓછા ખર્ચે સરળતાથી મોકલી શકાય. આમ ચંદ્ર આપણું બીજું ઘર બની શકે. ત્યાં ગુરુત્વાકર્ષણ પૃથ્વી પર જે ગુરુત્વાકર્ષણ છે તેના છઠ્ઠા ભાગ જેટલું જ છે. માટે ત્યાં આપણે વસ્તુને સહેલાઈથી ઊંચકી શકીએ. આપણને ભાર ઓછો લાગે અને થોડા જ બળથી વસ્તુને દૂર દૂર ફેંકી શકીએ. આપણને ચાલવામાં કે દાદરો ચઢવામાં પણ મુશ્કેલી ન પડે.
બીજું આપણું ઘર થઈ શકે તે મંગળ છે. મંગળ આપણાથી સાડા સાત કરોડ કિલોમીટર દૂર છે પણ તે પૃથ્વી જેવો વધારે છે, ત્યાં આછું પાતળું વાતાવરણ છે. તેની ભૂમિમાં પાણી પણ છે. આ એ વસ્તુઓ મંગળને આપણું બીજું ઘર બનાવવા યોગ્યતા અર્પે છે. મંગળ પર સપાટ મેદાનો, ઉલ્કાકુંડો, પહાડો વગેરે છે જે તેને પૃથ્વી સાથે સામ્યતા અર્પે છે. ત્યાં કદાચ પાણીના નાના નાના તળાવો પણ બનાવી શકાય. ત્યાં સેલ્ફક્ધટેઈન્ડ કોલોની બનાવી રહી શકાય. વિજ્ઞાનીઓ માને છે કે ત્યાં કૃત્રિમ રીતે વાયુમંડળ ઉત્પન્ન કરી શકાય. મંગળનું ગુરુત્વાકર્ષણ પૃથ્વી પરના ગુરુત્વાકર્ષણનું એક તૃતીયાંશ છે. આમ ગુરુત્વાકર્ષણ સંદર્ભે મંગળ, ચંદ્ર કરતાં રહેવા માટે વધારે યોગ્ય છે. બીજું મંગળની ધરી પૃથ્વીની ધરીની માફક લગભગ લગભગ ૨૪ અંશે ઝુકેલી છે, તેથી ત્યાં ઋતુઓ પણ થાય છે. મંગળનો દિવસ પૃથ્વીના દિવસ જેટલો જ લાંબો છે અને તેનું વર્ષ પૃથ્વી કરતાં બમણું છે. માટે ત્યાં ઋતુઓ બમણી મોટી હોય છે. દરેક ઋતુ છ, છ મહિનાની હોય છે. આ બધાં પરિબળો મંગળને આપણું ઘર બનવા માટે વધારે યોગ્ય ઉમેદવાર બનાવે છે. માર્સ પર વાઈકિંગ ૧ અને ર, માર્સ પાથફાઈન્ડર સ્પિરિટ, ઓપોર્ચ્યુનિટી વગેરે અંતરીક્ષયાનો ઊતર્યાં છે. અને તેની પર ઘણી શોધો ચલાવી છે. હજુ સુધી ત્યાં માનવી ઊતર્યો નથી, પણ તે બધી જ રીતે માનવીનું બીજું ઘર થઈ શકે એમ છે.
http://www.bombaysamachar.com/frmStoryShow.aspx?sNo=176964
No comments:
Post a Comment