ભારતીય સંસ્કૃતિમાં શંકર ભગવાનનું એક સ્વરૂપ અર્ધનારીશ્ર્વરનું છે. અર્ધનારીશ્ર્વર અડધી સ્ત્રી છે અને અડધો પુરુષ છે. તો મનમાં થાય કે આવું હોઈ શકે? અર્વાચીન વિજ્ઞાન પર દૃષ્ટિ કરીએ તો લાગે કે તેવું બની શકે. તબીબી વિજ્ઞાન આપણને દર્શાવે છે કે પુરુષ હકીકતમાં અડધો સ્ત્રી જ છે અને સ્ત્રી હકીકતમાં અડધી પુરુષ છે. પુરુષછાપ સ્ત્રી અને સ્ત્રી છાપ પુરુષ. અર્વાચીન ભૌતિકશાસ્ત્ર કહે છે કે પ્રકાશને બે સ્વરૂપો છે, તરંગ સ્વરૂપ અને પદાર્થકણ સ્વરૂપ. તરંગ સ્વરૂપ નારીના સ્વરૂપનો નિર્દેશ કરે છે અને પદાર્થકણ સ્વરૂપ પુરુષના સ્વરૂપનો નિર્દેશ કરે છે, જેને વેવ-પાર્ટિકલ ડ્યુઆલિટી (wave particle duality) કહે છે. આ વાત બ્રહ્માંડના દરેકેદરેક પદાર્થકણ-વસ્તુને લાગુ પડે છે. જો વસ્તુ મોટી હોય તો તે પદાર્થકણ સ્વરૂપે વર્તે છે અને સૂક્ષ્મ હોય તો તરંગરૂપે વર્તે છે. આપણાં પુરાણોની આ વાત ઘણી અદ્ભુત છે અને તેની પાછળ કાંઈક તથ્ય છે.
અર્વાચીન ક્વોન્ટમ થીઅરી કહે છે કે વિશ્ર્વમાં આપણા બ્રહ્માંડ જેવાં કેટલાંય બ્રહ્માંડો હોઈ શકે છે. વિશ્ર્વમાં વિશ્ર્વોની વાત છે. જેમ ફુગાવાળો રંગબેરંગી ફુગ્ગાઓનો ગુચ્છો લઈ વેચવા નીકળે છે તેમ કુદરત વિશ્ર્વનો ગુચ્છો લઈ નીકળી હોય તેમ લાગે છે.
કથા એવી છે કે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ વચ્ચે તકરાર થઈ કે તેમનામાંથી કોણ દેવ મોટો? તેઓ કોઈ નિર્ણય પર આવી શક્યા નહીં. તેેથી તેઓ મહાશક્તિ પાસે ગયા અને આ બાબતે તોડ લાવવાનું કહ્યું. મહાશક્તિ કહે ચાલો મારી સાથે. મહાશક્તિ તેમને એક બીજા વિશ્ર્વમાં લઈ ગયાં અને દર્શાવ્યું કે જુઓ અહીં પણ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ છે. તેઓ પછી ત્રણેને ત્રીજા વિશ્ર્વમાં લઈ ગયાં અને દર્શાવ્યું કે ત્યાં પણ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ છે. પછી મહાશક્તિ તેમને ચોથા વિશ્ર્વમાં લઈ ગયાં અને ત્યાં પણ તેમને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ દેખાડ્યા. આમ ને આમ મહાશક્તિ તેમને કેટલાંય વિશ્ર્વમાં લઈ ગયાં અને દર્શાવ્યું કે ત્યાં પણ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ છે. આ કથા ક્વોન્ટમ થીઅરીનું વિધાન છે કે વિશ્ર્વમાં કેટલાંય વિશ્ર્વો હોઈ શકે છે. તેની વાત કરે છે. આમ આપણાં પુરાણોમાં એવી એવી કથાઓ છે જેને અર્વાચીન વિજ્ઞાન સાચી સાબિત કરે છે. આ હકીકતમાં બહુ જ આશ્ર્ચર્ય પમાડે તેવી વાત છે.
વત્સલાહરણની કથામાં ઘટોત્કચના હાથીની વાત છે. શ્રીકૃષ્ણના મોટાભાઈ બળરામે પહેલાં તેની દીકરી વત્સલાનું વૈવિશાળ અર્જુનના પુત્ર અભિમન્યુ સાથે કર્યું હતું. પણ પાંચ પાંડવો જુગારમાં હારી ગયા જેથી તેમને વનવાસમાં જવું પડ્યું હતું. તેથી બળરામે તેની દીકરી વત્સલાનું વૈવિશાળ અભિમન્યુ સાથે ફોક કર્યું અને દુર્યોધનના દીકરા સાથે કર્યું.
આ યોગ્ય ના કહેવાય. તેથી માયાવી ઘટોત્કચને અભિમન્યુનું લગ્ન વત્સલા સાથે જ કરાવવું હતું. તે અભિમન્યુને લઈને દ્વારકા પહોંચ્યા અને દુર્યોધનના દીકરાની જાન ત્યાં ઊતરી હતી ત્યાં સુન્દર હાથી-ઘોડાની દુકાન માંડી. દુર્યોધન અને તેના કુટુંબીઓ બધા ત્યાં જોવા આવ્યા. એ માયાવી હાથી, ઘોડા એટલા તો સુન્દર હતા કે મન મોહી જાય-તેઓએ એક હાથીનો ભાવ પૂછીએ તો શેઠના ઠાઠ-માઠમાં બેઠેલા ઘટોત્કચના માણસોએ કહ્યું, આ હાથી-ઘોડાનો ભાવ ઇંચમાં છે. તેનું શરીર જેટલા ઇંચનું થાય એટલી સોનામહોર આપવાની રહેશે. તો દુર્યોધને એક હાથીને પસંદ કર્યો. એ માયાવી હાથીને જેમ જેમ માપતા જાય તેમ તેમ તે મોટો થતો જતો હતો. તેની પૂંછડીએ મેઝરિંગ ટેપ મૂકે કે તે થોડો મોટો થઈ જાય. વળી પાછી મેઝરિંગ ટેપ તેની પૂંછડી સુધી લંબાવે તો વળી પાછો તે મોટો થઈ જાય. તો થાય કે આવો હાથી ક્યાંયે હોતો હશે? આવો હાથી છે. તે આપણું બ્રહ્માંડ જ છે. આપણું બ્રહ્માંડ ક્ષણે ક્ષણે વિસ્તરે છે. તેની કિનારી પર મેઝરિંગ ટેપ મૂકો ત્યાં સુધીમાં તે મોટું થઈ ગયું હોય. વળી પાછી મેઝરિંગ ટેપ તેને માપવી તેને વિસ્તૃત થયેલા છેડે મૂકો કે તે વધારે વિસ્તૃત થઈ ગયું હોય. આમ આપણને લાગતું હતું કે આવો હાથી હોઈ શકે તો કહે હોઈ શકે. આપણું બ્રહ્માંડ જ આવો હાથી છે.
આમ આપણાં પુરાણોમાં કલ્પી ન શકાય તેવી કથાઓ છે જેને આજે વિજ્ઞાન ટેકો આપે છે.
એક જાતક કથા છે. તેમાં એક રાજા તેના પ્રધાનને કહે છે કે તેમની પાસે જે હજાર હાથીઓ છે તેમાં સૌથી મોટો હાથી કયો છે તે બતાવે. પ્રધાન તો વિમાસણમાં પડી ગયો કે રાજાના હાથીખાનામાં હજાર હાથી છે. તેમાં ઘણા ખરાં તો અદલો-અદલ સરખા લાગે છે. તે હૃષ્ટ-પૃષ્ટ છે તો કેવી રીતે જાણવું કે કયો હાથી મોટો છે? તેણે પછી ખૂબ જ વિચારો કર્યા. બે-ત્રણ દિવસના વિચારોને અંતે તેને તેનો રસ્તો મળી ગયો. તેણે ઢાળવાળો એક મોટો પાણીથી હોજ ભરાવ્યો અને સરખા લાગતા ડઝનેક મોટા હાથીઓને એક પછી એક પાણીના હોજમાં ઉતાર્યા. જે હાથીએ સૌથી વધારે પાણીનું સ્થળાંતર કર્યું હતું તે સૌથી મોટો હાથી. આમ તેણે સૌથી મોટો હાથી કયો તે શોધી કાઢ્યું. આ વાર્તા કમાલની છે. તેમાં આર્કિમિડીઝનો નિયમ છે. આર્કિમિડીઝ તો તે આ કથાના સમય પછી એકાદ સદી પછી શોધ્યો હતો. આર્કિમિડિઝનો નિયમ કહે છે કે જ્યારે વસ્તુને પાણીમાં ડુબાડીએ ત્યારે તે તેના કદનું પાણી સ્થળાંતર કરે. જો પાણીનું વજન પદાર્થના જેટલું કે તેનાથી વધારે હોય તો તે તરે અને ઓછું હોય તો ડૂબી જાય. એટલે કે આપણા પૂર્વજો ઈમ્પિટીકલી આર્કિમિડિઝનો નિયમ જાણતા હતા.
શ્રી કૃષ્ણના ભાઈ બળરામનું બીજું નામ સંકર્ષણ છે. તેનો આવિર્ભાવ તો કૃષ્ણની માતા દેવકીના ગર્ભમાં સાતમા પુત્ર તરીકે થયો હતો, પણ નિયતિને તે માન્ય ન હતું કે તેને કંસ મારી નાખે માટે તેનું સંકર્ષણ કરી વસુદેવની બીજી પત્ની રોહિણીના ગર્ભમાં તેને સ્થાપ્યા. માટે તે સંકર્ષણ કહેવાયા. આ હાલના તબીબી વિજ્ઞાનની કમાલ છે. શું આવી વિદ્યા ત્યારે હશે? તે પ્રશ્ર્ન થાય છે. ન હોય તો પણ આવી કથા તો છે જે આશ્ર્ચર્ય પમાડે છે. સો કૌરવો-પાંડવોના જન્મની કથા, જરાસંઘના જન્મની કથા આજે પણ આપણને અચંબામાં મૂકી દે છે.
http://www.bombaysamachar.com/frmStoryShow.aspx?sNo=234847
અર્વાચીન ક્વોન્ટમ થીઅરી કહે છે કે વિશ્ર્વમાં આપણા બ્રહ્માંડ જેવાં કેટલાંય બ્રહ્માંડો હોઈ શકે છે. વિશ્ર્વમાં વિશ્ર્વોની વાત છે. જેમ ફુગાવાળો રંગબેરંગી ફુગ્ગાઓનો ગુચ્છો લઈ વેચવા નીકળે છે તેમ કુદરત વિશ્ર્વનો ગુચ્છો લઈ નીકળી હોય તેમ લાગે છે.
કથા એવી છે કે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ વચ્ચે તકરાર થઈ કે તેમનામાંથી કોણ દેવ મોટો? તેઓ કોઈ નિર્ણય પર આવી શક્યા નહીં. તેેથી તેઓ મહાશક્તિ પાસે ગયા અને આ બાબતે તોડ લાવવાનું કહ્યું. મહાશક્તિ કહે ચાલો મારી સાથે. મહાશક્તિ તેમને એક બીજા વિશ્ર્વમાં લઈ ગયાં અને દર્શાવ્યું કે જુઓ અહીં પણ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ છે. તેઓ પછી ત્રણેને ત્રીજા વિશ્ર્વમાં લઈ ગયાં અને દર્શાવ્યું કે ત્યાં પણ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ છે. પછી મહાશક્તિ તેમને ચોથા વિશ્ર્વમાં લઈ ગયાં અને ત્યાં પણ તેમને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ દેખાડ્યા. આમ ને આમ મહાશક્તિ તેમને કેટલાંય વિશ્ર્વમાં લઈ ગયાં અને દર્શાવ્યું કે ત્યાં પણ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ છે. આ કથા ક્વોન્ટમ થીઅરીનું વિધાન છે કે વિશ્ર્વમાં કેટલાંય વિશ્ર્વો હોઈ શકે છે. તેની વાત કરે છે. આમ આપણાં પુરાણોમાં એવી એવી કથાઓ છે જેને અર્વાચીન વિજ્ઞાન સાચી સાબિત કરે છે. આ હકીકતમાં બહુ જ આશ્ર્ચર્ય પમાડે તેવી વાત છે.
વત્સલાહરણની કથામાં ઘટોત્કચના હાથીની વાત છે. શ્રીકૃષ્ણના મોટાભાઈ બળરામે પહેલાં તેની દીકરી વત્સલાનું વૈવિશાળ અર્જુનના પુત્ર અભિમન્યુ સાથે કર્યું હતું. પણ પાંચ પાંડવો જુગારમાં હારી ગયા જેથી તેમને વનવાસમાં જવું પડ્યું હતું. તેથી બળરામે તેની દીકરી વત્સલાનું વૈવિશાળ અભિમન્યુ સાથે ફોક કર્યું અને દુર્યોધનના દીકરા સાથે કર્યું.
આ યોગ્ય ના કહેવાય. તેથી માયાવી ઘટોત્કચને અભિમન્યુનું લગ્ન વત્સલા સાથે જ કરાવવું હતું. તે અભિમન્યુને લઈને દ્વારકા પહોંચ્યા અને દુર્યોધનના દીકરાની જાન ત્યાં ઊતરી હતી ત્યાં સુન્દર હાથી-ઘોડાની દુકાન માંડી. દુર્યોધન અને તેના કુટુંબીઓ બધા ત્યાં જોવા આવ્યા. એ માયાવી હાથી, ઘોડા એટલા તો સુન્દર હતા કે મન મોહી જાય-તેઓએ એક હાથીનો ભાવ પૂછીએ તો શેઠના ઠાઠ-માઠમાં બેઠેલા ઘટોત્કચના માણસોએ કહ્યું, આ હાથી-ઘોડાનો ભાવ ઇંચમાં છે. તેનું શરીર જેટલા ઇંચનું થાય એટલી સોનામહોર આપવાની રહેશે. તો દુર્યોધને એક હાથીને પસંદ કર્યો. એ માયાવી હાથીને જેમ જેમ માપતા જાય તેમ તેમ તે મોટો થતો જતો હતો. તેની પૂંછડીએ મેઝરિંગ ટેપ મૂકે કે તે થોડો મોટો થઈ જાય. વળી પાછી મેઝરિંગ ટેપ તેની પૂંછડી સુધી લંબાવે તો વળી પાછો તે મોટો થઈ જાય. તો થાય કે આવો હાથી ક્યાંયે હોતો હશે? આવો હાથી છે. તે આપણું બ્રહ્માંડ જ છે. આપણું બ્રહ્માંડ ક્ષણે ક્ષણે વિસ્તરે છે. તેની કિનારી પર મેઝરિંગ ટેપ મૂકો ત્યાં સુધીમાં તે મોટું થઈ ગયું હોય. વળી પાછી મેઝરિંગ ટેપ તેને માપવી તેને વિસ્તૃત થયેલા છેડે મૂકો કે તે વધારે વિસ્તૃત થઈ ગયું હોય. આમ આપણને લાગતું હતું કે આવો હાથી હોઈ શકે તો કહે હોઈ શકે. આપણું બ્રહ્માંડ જ આવો હાથી છે.
આમ આપણાં પુરાણોમાં કલ્પી ન શકાય તેવી કથાઓ છે જેને આજે વિજ્ઞાન ટેકો આપે છે.
એક જાતક કથા છે. તેમાં એક રાજા તેના પ્રધાનને કહે છે કે તેમની પાસે જે હજાર હાથીઓ છે તેમાં સૌથી મોટો હાથી કયો છે તે બતાવે. પ્રધાન તો વિમાસણમાં પડી ગયો કે રાજાના હાથીખાનામાં હજાર હાથી છે. તેમાં ઘણા ખરાં તો અદલો-અદલ સરખા લાગે છે. તે હૃષ્ટ-પૃષ્ટ છે તો કેવી રીતે જાણવું કે કયો હાથી મોટો છે? તેણે પછી ખૂબ જ વિચારો કર્યા. બે-ત્રણ દિવસના વિચારોને અંતે તેને તેનો રસ્તો મળી ગયો. તેણે ઢાળવાળો એક મોટો પાણીથી હોજ ભરાવ્યો અને સરખા લાગતા ડઝનેક મોટા હાથીઓને એક પછી એક પાણીના હોજમાં ઉતાર્યા. જે હાથીએ સૌથી વધારે પાણીનું સ્થળાંતર કર્યું હતું તે સૌથી મોટો હાથી. આમ તેણે સૌથી મોટો હાથી કયો તે શોધી કાઢ્યું. આ વાર્તા કમાલની છે. તેમાં આર્કિમિડીઝનો નિયમ છે. આર્કિમિડીઝ તો તે આ કથાના સમય પછી એકાદ સદી પછી શોધ્યો હતો. આર્કિમિડિઝનો નિયમ કહે છે કે જ્યારે વસ્તુને પાણીમાં ડુબાડીએ ત્યારે તે તેના કદનું પાણી સ્થળાંતર કરે. જો પાણીનું વજન પદાર્થના જેટલું કે તેનાથી વધારે હોય તો તે તરે અને ઓછું હોય તો ડૂબી જાય. એટલે કે આપણા પૂર્વજો ઈમ્પિટીકલી આર્કિમિડિઝનો નિયમ જાણતા હતા.
શ્રી કૃષ્ણના ભાઈ બળરામનું બીજું નામ સંકર્ષણ છે. તેનો આવિર્ભાવ તો કૃષ્ણની માતા દેવકીના ગર્ભમાં સાતમા પુત્ર તરીકે થયો હતો, પણ નિયતિને તે માન્ય ન હતું કે તેને કંસ મારી નાખે માટે તેનું સંકર્ષણ કરી વસુદેવની બીજી પત્ની રોહિણીના ગર્ભમાં તેને સ્થાપ્યા. માટે તે સંકર્ષણ કહેવાયા. આ હાલના તબીબી વિજ્ઞાનની કમાલ છે. શું આવી વિદ્યા ત્યારે હશે? તે પ્રશ્ર્ન થાય છે. ન હોય તો પણ આવી કથા તો છે જે આશ્ર્ચર્ય પમાડે છે. સો કૌરવો-પાંડવોના જન્મની કથા, જરાસંઘના જન્મની કથા આજે પણ આપણને અચંબામાં મૂકી દે છે.
http://www.bombaysamachar.com/frmStoryShow.aspx?sNo=234847
No comments:
Post a Comment