http://www.bombaysamachar.com/frmStoryShow.aspx?sNo=75386
ભારતીય દવા ઉદ્યોગમાં હજારો ઉત્પાદકો દ્વારા અત્યંત તેજ ગતિથી નવી નવી દવાઓ બજારમાં મુકાઈ રહી છે. એ બધી દવાઓની જાણકારી એકઠી કરી તેને ખૂબ જ મહેનતથી વિભાગવાર ગોઠવી આ સાઈટ ઉપર રજૂ કરવામાં આવી છે.
૨૦૧૨નું વર્ષ પૂરું થવા આડે માંડ બે દિવસ રહ્યા છીએ અને આપણે મળી રહ્યા છીએ ત્યારે વીતી ગયેલા વર્ષની કોઈક પોઝિટિવ ઘટના વિશે વિચાર કરવાનો પ્રયત્ન કરું છું તો શોધી ના જડે તેવો ઘાટ લાગે છે. બેશુમાર અપ્રિય અને અરુચિકર ઘટનાઓ-અકસ્માતોના ગંજ વચ્ચેથી કેટલીક દુ:ખદ ઘટનાઓ પણ ડોક ઊંચી કરી રહી છે. સંગીત, સાહિત્ય ઈત્યાદિ કલા-સાંસ્કૃતિક જગતના દિગ્ગજોની વિદાયથી એક મોટું વેક્યુમ રચાયું છે. ખેર, એમની કલા કે એમનું સર્જન દુનિયામાં સતત તેમની યાદને ઝળહળતી રાખી શકશે. પણ આપણે વાત કરતા હતા એવી એક ઘટના આખરે યાદ આવી ગઈ: સત્યમેવ જયતે! આપણા સામાજિક જીવન ઉપર આમિરખાનનો એ રિયાલિટી શૉ કળાના માધ્યમથી જબરદસ્ત પ્રભાવ પાથરી શક્યો. તેના થકી અનેક પોલ ખૂલ્લી પડે અને કેટલાય ઢોલની ખોલ તૂટી.
સત્યમેવ જયતેના મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટ સંબંધી એપિસોડમાં દવા ઉત્પાદકો અને ડૉકટરોની સાંઠ-ગાંઠ તથા મોંઘીદાટ મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટ વિશે ઘણા રહસ્યો ખુલ્લાં પડાયેલાં. મોંઘી દવાઓના વિકલ્પ તરીકે અને ‘જેનરિક ડ્રગ્સ’ના ઉપયોગનું સૂચન કરાયું હતું. એ એપિસોડના પરિણામરૂપ જ સામાન્ય માણસની જીભે ‘જેનરિક ડ્રગ્સ’ જેવો શબ્દ રમતો થઈ ગયો. આ જેનરિક દવાઓ આપણને ડૉક્ટરોએ લખી આપેલી અમુક બ્રાન્ડની દવાઓની સરખામણીએ ઘણી ઓછી કિંમતની હોય છે અને તેના ક્ધટેન્ટ્સ પેલી દવાઓ જેવા જ હોય છે, પરંતુ આપણા જેવા સામાન્ય લોકો તો એટલી અવેરનેસ ધરાવતા નથી હોતા. વળી કદાચને માની લો કે કોઈક પાસે આવી જાણકારી હોય તો પણ એ દવાઓ બધા કેમિસ્ટ્સ પાસે મળતી નથી એટલે એની માથાકૂટમાં પડતા નથી હોતા. વળી બીમારી એક એવી સ્થિતિ છે જ્યારે માણસ પાસે એવી બધી રિસર્ચ કરવાની ગુંજાઈશ નથી હોતી.
આ સંદર્ભે એક શુભ સમાચાર આવ્યા છે કે ભારત સરકાર હવે દવા કંપનીઓ અને ડૉક્ટરોની મિલીભગત તોડવા મક્કમ થઈ છે અને એવો કાનૂન લાવવાની તૈયારી કરી રહી છે કે દવાઓ એના જેનરિક નામોથી વેચવામાં આવે. એક અન્ય મહત્ત્વની બાબત અંગે પણ સરકારે કડક પગલાં લેવાનું કહ્યું છે. દવા કંપનીઓએ પોતાની દવા બજારમાં વેચાણ માટે મૂકતા પહેલાં ‘ડ્રગ ક્ધટ્રોલર જનરલ ઑફ ઈન્ડિયા’ની મંજૂરી મેળવવાની હોય છે. એ માટે કંપની જ્યારે ‘ડ્રગ ક્ધટ્રોલર જનરલ ઑફ ઈન્ડિયા’ને દવા મોકલે ત્યારે તેની સાથે મેડિકલ ફિલ્ડના નિષ્ણાતોના સાયન્ટિફિક રેકમેન્ડેશન્સ પણ મોકલવાના હોય છે. એ રેકમન્ડેશન્સને આધારે દવાને વેચાણ માટેનું અપ્રુવલ અપાતું હોય છે. આ પ્રોસેસમાં દવા કંપનીઓ કેવી રમત રમે છે તે તાજેતરમાં બહાર આવ્યું છે. કંપનીઓ પોતાની દવાઓ અંગેના સાયન્ટિફિક રેકમન્ડેશન્સ પોતે જ તૈયાર કરીને નિષ્ણાતોના સિગ્નેચર્સ લઈ લે છે. આ હકીકત પ્રકાશમાં આવ્યા બાદ ભારત સરકાર આ દિશામાં કડક નિયમો બનાવવા કટિબદ્ધ થઈ છે. ફાર્માસ્યુટિકલ માર્કેટિંગ પ્રેક્ટિસીસ માટે સરકાર એક યુનિફોર્મ કોડ લાવશે. તેની સીધી અસર એ થશે કે કોઈ પણ દવાને સલામત જાહેર કરતાં પહેલાં એ ખરેખર સંપૂર્ણપણે સલામત છે તે પુરવાર કરવું પડશે. એ દવાની કોઈ સાઈડ ઈફેક્ટ છે કે નહીં. તેની કોઈ ઝેરી અસર છે કે નહીં અને તેનું બંધાણ થઈ જવાની શક્યતા છે કે નહીં એની સ્પષ્ટતા પણ ઉત્પાદકે કરવી પડશે. આ વાંચીને થયું કે વિદાય થતા વર્ષમાં મળેલા આ સમાચારને ચોક્કસ એક સારા સમાચાર ગણી શકાય.
અલબત્ત જનતાના કલ્યાણ અર્થે કેટલીક સેવાભાવી સંસ્થાઓ જે કામ કરી રહી છે તેમાંની કેટલીક આ દિશામાં પણ સક્રિય છે. હમણાં એક મિત્રે એક સાઈટ મોકલાવી છે જે આપણા જેવા સામાન્ય માણસોને માટે મોંઘી દવાઓના સસ્તા ઓલ્ટર્નેટિવ્સ શોધવાનું સરળ બનાવી દે છે. આ સાઈટ ઉપર ભારતમાં ઉત્પાદન થાય છે તે અને ભારતમાં વેચાણ થાય છે તેવી બધી દવાઓનાં બ્રાન્ડનેમ સાથે કિંમત પણ આપેલી છે. અને સાથે જ તેના જેનરિક ડ્રગનું નામ, તેની કિંમત, તેના મેન્યુફેક્ચરરનું નામ અને તેની સાઈડ ઈફેક્ટસ વિશેની માહિતી પણ આપેલી છે. આપણે જે દવાની જેનરિક દવાની જાણકારી મેળવવી હોય તે દવાનું નામ એન્ટર કરીએ એટલે તેના વિશેની માહિતી મળે. દવાનું નામ બરાબર ખબર ન હોય તો તેના ઉત્પાદક અથવા તેના બ્રાન્ડ નેમથી પણ સર્ચ કરી શકાય. એ માહિતીમાં દવાના ક્ધટેન્ટ્સની યાદી પણ હોય છે. પછી આપણે એ દવાની મેચિંગ જેનરિક મેડિસિન શોધવાની. એટલે એની યાદી આવી જાય. તેમાં પણ દવાના ક્ધટેન્ટ્સ, તેની કિંમત તથા તેના ઉત્પાદકના નામ લખેલા હોય છે. અમે ડૉક્ટર્સ દ્વારા પ્રિસ્ક્રાઈબ કરાયેલી કેટલીક દવાઓની જેનરિક મેડિસિન શોધવા સર્ચ કરી તો ઘણા વિકલ્પો મળી આવ્યા. અને આ જેનરિક મેડિસિનની કીમત પેલી બ્રાન્ડ નેમ સાથે આપણે ખરીદીએ છીએ તે દવા કરતાં ઘણી ઓછી હતી! જો કે આસપાસના દસેક મેડિકલ સ્ટોર્સમાં તપાસ કરી તો પેલી જેનરિક મેડિસિન ક્યાંય પણ ઉપલબ્ધ નહોતી! જેનરિક મેડિસિન ઉપલબ્ધ હોય તેવા મેડિકલ સ્ટોર્સની યાદી તૈયાર કરવાનું કામ સરકારે કે મેડિકલ કાઉન્સિલ જેવી સંસ્થાઓએ હાથ ધરવા જેવું છે. આ સાઈટ વિનોદકુમાર મિત્તલ ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટનો એક લોકોપયોગી પ્રોજેક્ટ છે. ભારતીય દવા ઉદ્યોગમાં હજારો ઉત્પાદકો દ્વારા અત્યંત તેજ ગતિથી નવી નવી દવાઓ બજારમાં આવી રહી છે. એ બધી દવાઓની જાણકારી એકઠી કરી તેને વિભાગવાર ગોઠવી આ સાઈટ ઉપર અને ખૂબ જ મહેનત કરીને રજૂ કરવામાં આવી છે. વળી જનતાને તે નિ:શુલ્ક ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી છે. આ સિવાય વેક્સિનેશન્સ વિશે પણ ઉપયોગી જાણકારી અહીં મળે છે.
આ સાઈટનું નામ છે : www.medguideindia.com
આ સાઈટની મુલાકાત લેવા જેવી છે. પોતાના નાણાંનો જનતાના કલ્યાણ માટે ઉપયોગ કરવાનો એક સુંદર વિકલ્પ ફિલેન્થ્રોપિસ્ટ્સને સૂચવે છે આવા પ્રોજેક્ટ્સ. સામાન્યજન માટે તો આ મોંઘવારીના સમયમાં બીમારી એક અત્યંત મૂંઝવતી સ્થિતિ છે. કેટલાય ગરીબ દરદીઓ દવાના અભાવે જિંદગી ગુમાવે છે ત્યારે આવી સેવા એક આશીર્વાદ બની શકે, પરંતુ સવાલ આ જેનરિક દવા સહેલાઈથી ઉપલબ્ધ કરાવવાનો છે. એ દિશામાં પણ સરકાર સક્રિય દખલ કરે તેવી માગ જનતાએ ઉઠાવવી જોઈએ.
ભારતીય દવા ઉદ્યોગમાં હજારો ઉત્પાદકો દ્વારા અત્યંત તેજ ગતિથી નવી નવી દવાઓ બજારમાં મુકાઈ રહી છે. એ બધી દવાઓની જાણકારી એકઠી કરી તેને ખૂબ જ મહેનતથી વિભાગવાર ગોઠવી આ સાઈટ ઉપર રજૂ કરવામાં આવી છે.
૨૦૧૨નું વર્ષ પૂરું થવા આડે માંડ બે દિવસ રહ્યા છીએ અને આપણે મળી રહ્યા છીએ ત્યારે વીતી ગયેલા વર્ષની કોઈક પોઝિટિવ ઘટના વિશે વિચાર કરવાનો પ્રયત્ન કરું છું તો શોધી ના જડે તેવો ઘાટ લાગે છે. બેશુમાર અપ્રિય અને અરુચિકર ઘટનાઓ-અકસ્માતોના ગંજ વચ્ચેથી કેટલીક દુ:ખદ ઘટનાઓ પણ ડોક ઊંચી કરી રહી છે. સંગીત, સાહિત્ય ઈત્યાદિ કલા-સાંસ્કૃતિક જગતના દિગ્ગજોની વિદાયથી એક મોટું વેક્યુમ રચાયું છે. ખેર, એમની કલા કે એમનું સર્જન દુનિયામાં સતત તેમની યાદને ઝળહળતી રાખી શકશે. પણ આપણે વાત કરતા હતા એવી એક ઘટના આખરે યાદ આવી ગઈ: સત્યમેવ જયતે! આપણા સામાજિક જીવન ઉપર આમિરખાનનો એ રિયાલિટી શૉ કળાના માધ્યમથી જબરદસ્ત પ્રભાવ પાથરી શક્યો. તેના થકી અનેક પોલ ખૂલ્લી પડે અને કેટલાય ઢોલની ખોલ તૂટી.
સત્યમેવ જયતેના મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટ સંબંધી એપિસોડમાં દવા ઉત્પાદકો અને ડૉકટરોની સાંઠ-ગાંઠ તથા મોંઘીદાટ મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટ વિશે ઘણા રહસ્યો ખુલ્લાં પડાયેલાં. મોંઘી દવાઓના વિકલ્પ તરીકે અને ‘જેનરિક ડ્રગ્સ’ના ઉપયોગનું સૂચન કરાયું હતું. એ એપિસોડના પરિણામરૂપ જ સામાન્ય માણસની જીભે ‘જેનરિક ડ્રગ્સ’ જેવો શબ્દ રમતો થઈ ગયો. આ જેનરિક દવાઓ આપણને ડૉક્ટરોએ લખી આપેલી અમુક બ્રાન્ડની દવાઓની સરખામણીએ ઘણી ઓછી કિંમતની હોય છે અને તેના ક્ધટેન્ટ્સ પેલી દવાઓ જેવા જ હોય છે, પરંતુ આપણા જેવા સામાન્ય લોકો તો એટલી અવેરનેસ ધરાવતા નથી હોતા. વળી કદાચને માની લો કે કોઈક પાસે આવી જાણકારી હોય તો પણ એ દવાઓ બધા કેમિસ્ટ્સ પાસે મળતી નથી એટલે એની માથાકૂટમાં પડતા નથી હોતા. વળી બીમારી એક એવી સ્થિતિ છે જ્યારે માણસ પાસે એવી બધી રિસર્ચ કરવાની ગુંજાઈશ નથી હોતી.
આ સંદર્ભે એક શુભ સમાચાર આવ્યા છે કે ભારત સરકાર હવે દવા કંપનીઓ અને ડૉક્ટરોની મિલીભગત તોડવા મક્કમ થઈ છે અને એવો કાનૂન લાવવાની તૈયારી કરી રહી છે કે દવાઓ એના જેનરિક નામોથી વેચવામાં આવે. એક અન્ય મહત્ત્વની બાબત અંગે પણ સરકારે કડક પગલાં લેવાનું કહ્યું છે. દવા કંપનીઓએ પોતાની દવા બજારમાં વેચાણ માટે મૂકતા પહેલાં ‘ડ્રગ ક્ધટ્રોલર જનરલ ઑફ ઈન્ડિયા’ની મંજૂરી મેળવવાની હોય છે. એ માટે કંપની જ્યારે ‘ડ્રગ ક્ધટ્રોલર જનરલ ઑફ ઈન્ડિયા’ને દવા મોકલે ત્યારે તેની સાથે મેડિકલ ફિલ્ડના નિષ્ણાતોના સાયન્ટિફિક રેકમેન્ડેશન્સ પણ મોકલવાના હોય છે. એ રેકમન્ડેશન્સને આધારે દવાને વેચાણ માટેનું અપ્રુવલ અપાતું હોય છે. આ પ્રોસેસમાં દવા કંપનીઓ કેવી રમત રમે છે તે તાજેતરમાં બહાર આવ્યું છે. કંપનીઓ પોતાની દવાઓ અંગેના સાયન્ટિફિક રેકમન્ડેશન્સ પોતે જ તૈયાર કરીને નિષ્ણાતોના સિગ્નેચર્સ લઈ લે છે. આ હકીકત પ્રકાશમાં આવ્યા બાદ ભારત સરકાર આ દિશામાં કડક નિયમો બનાવવા કટિબદ્ધ થઈ છે. ફાર્માસ્યુટિકલ માર્કેટિંગ પ્રેક્ટિસીસ માટે સરકાર એક યુનિફોર્મ કોડ લાવશે. તેની સીધી અસર એ થશે કે કોઈ પણ દવાને સલામત જાહેર કરતાં પહેલાં એ ખરેખર સંપૂર્ણપણે સલામત છે તે પુરવાર કરવું પડશે. એ દવાની કોઈ સાઈડ ઈફેક્ટ છે કે નહીં. તેની કોઈ ઝેરી અસર છે કે નહીં અને તેનું બંધાણ થઈ જવાની શક્યતા છે કે નહીં એની સ્પષ્ટતા પણ ઉત્પાદકે કરવી પડશે. આ વાંચીને થયું કે વિદાય થતા વર્ષમાં મળેલા આ સમાચારને ચોક્કસ એક સારા સમાચાર ગણી શકાય.
અલબત્ત જનતાના કલ્યાણ અર્થે કેટલીક સેવાભાવી સંસ્થાઓ જે કામ કરી રહી છે તેમાંની કેટલીક આ દિશામાં પણ સક્રિય છે. હમણાં એક મિત્રે એક સાઈટ મોકલાવી છે જે આપણા જેવા સામાન્ય માણસોને માટે મોંઘી દવાઓના સસ્તા ઓલ્ટર્નેટિવ્સ શોધવાનું સરળ બનાવી દે છે. આ સાઈટ ઉપર ભારતમાં ઉત્પાદન થાય છે તે અને ભારતમાં વેચાણ થાય છે તેવી બધી દવાઓનાં બ્રાન્ડનેમ સાથે કિંમત પણ આપેલી છે. અને સાથે જ તેના જેનરિક ડ્રગનું નામ, તેની કિંમત, તેના મેન્યુફેક્ચરરનું નામ અને તેની સાઈડ ઈફેક્ટસ વિશેની માહિતી પણ આપેલી છે. આપણે જે દવાની જેનરિક દવાની જાણકારી મેળવવી હોય તે દવાનું નામ એન્ટર કરીએ એટલે તેના વિશેની માહિતી મળે. દવાનું નામ બરાબર ખબર ન હોય તો તેના ઉત્પાદક અથવા તેના બ્રાન્ડ નેમથી પણ સર્ચ કરી શકાય. એ માહિતીમાં દવાના ક્ધટેન્ટ્સની યાદી પણ હોય છે. પછી આપણે એ દવાની મેચિંગ જેનરિક મેડિસિન શોધવાની. એટલે એની યાદી આવી જાય. તેમાં પણ દવાના ક્ધટેન્ટ્સ, તેની કિંમત તથા તેના ઉત્પાદકના નામ લખેલા હોય છે. અમે ડૉક્ટર્સ દ્વારા પ્રિસ્ક્રાઈબ કરાયેલી કેટલીક દવાઓની જેનરિક મેડિસિન શોધવા સર્ચ કરી તો ઘણા વિકલ્પો મળી આવ્યા. અને આ જેનરિક મેડિસિનની કીમત પેલી બ્રાન્ડ નેમ સાથે આપણે ખરીદીએ છીએ તે દવા કરતાં ઘણી ઓછી હતી! જો કે આસપાસના દસેક મેડિકલ સ્ટોર્સમાં તપાસ કરી તો પેલી જેનરિક મેડિસિન ક્યાંય પણ ઉપલબ્ધ નહોતી! જેનરિક મેડિસિન ઉપલબ્ધ હોય તેવા મેડિકલ સ્ટોર્સની યાદી તૈયાર કરવાનું કામ સરકારે કે મેડિકલ કાઉન્સિલ જેવી સંસ્થાઓએ હાથ ધરવા જેવું છે. આ સાઈટ વિનોદકુમાર મિત્તલ ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટનો એક લોકોપયોગી પ્રોજેક્ટ છે. ભારતીય દવા ઉદ્યોગમાં હજારો ઉત્પાદકો દ્વારા અત્યંત તેજ ગતિથી નવી નવી દવાઓ બજારમાં આવી રહી છે. એ બધી દવાઓની જાણકારી એકઠી કરી તેને વિભાગવાર ગોઠવી આ સાઈટ ઉપર અને ખૂબ જ મહેનત કરીને રજૂ કરવામાં આવી છે. વળી જનતાને તે નિ:શુલ્ક ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી છે. આ સિવાય વેક્સિનેશન્સ વિશે પણ ઉપયોગી જાણકારી અહીં મળે છે.
આ સાઈટનું નામ છે : www.medguideindia.com
આ સાઈટની મુલાકાત લેવા જેવી છે. પોતાના નાણાંનો જનતાના કલ્યાણ માટે ઉપયોગ કરવાનો એક સુંદર વિકલ્પ ફિલેન્થ્રોપિસ્ટ્સને સૂચવે છે આવા પ્રોજેક્ટ્સ. સામાન્યજન માટે તો આ મોંઘવારીના સમયમાં બીમારી એક અત્યંત મૂંઝવતી સ્થિતિ છે. કેટલાય ગરીબ દરદીઓ દવાના અભાવે જિંદગી ગુમાવે છે ત્યારે આવી સેવા એક આશીર્વાદ બની શકે, પરંતુ સવાલ આ જેનરિક દવા સહેલાઈથી ઉપલબ્ધ કરાવવાનો છે. એ દિશામાં પણ સરકાર સક્રિય દખલ કરે તેવી માગ જનતાએ ઉઠાવવી જોઈએ.
No comments:
Post a Comment